زمان تقریبی مطالعه: 7 دقیقه
 

امامزاده جعفر بن موسی کاظم





حضرت امامزاده جعفر (علیه‌السّلام) نیز یکی از فرزندان ائمه اطهار است که انوار مرقد مطهر ایشان قرنهاست که بر پهنه ایران اسلامی می‌درخشد. جعفر بن حضرت امام موسی کاظم (در اثر جراحات وارده) در توابع ورامین در محلی به نام سناردک شهید شدند.


۱ - اصل و نسب



در صفحة ۵۹ کتاب کنز الانساب آمده است: «حضرت امام موسای کاظم چهل و دو فرزند داشت که عبارت‌اند از: علی موسی الرضا، حسن، عبدالله، جعفر و محمد...»
[۱] ابومخنف، لوط بن یحیی، کنز الانساب، ص۵۹.
.در صفحه چهارم همین کتاب آمده است که «چون مامون الرشید، حضرت علی بن موسی الرضا را از مدینه به شهر طوس دعوت نمود، جمله فرزندان و فرزندزادگان حضرت امام کاظم به تدریج از بغداد رو به ولایت خراسان نهادند. از جمله تعدادی از این بزرگواران همچون جعفر و ابراهیم و ابوالجواد، چون به ناحیه ساوجبلاغ رسیدند، دشمنان از عقب آمدند و مجادله بسیار کردند و آخر الامر حسن بن موسی الکاظم را شهید کردند و بعضی را جراحت رسیده بود و چون شب درآمد، لاعلاج روی به اطراف نهادند. اما جعفر بن حضرت امام موسی الکاظم که در ساوجبلاغ در حین دفاع مجروح گردیده بودند، در توابع ورامین در محلی به نام سناردک در اثر شدت جراحات وارده به شهادت رسیدند. توضیح این‌که در آن زمان نام اصلی شهر پیشوا، سناردک بوده است.
[۲] ابومخنف، لوط بن یحیی، کنز الانساب، ص۴.

در صفحة ۶۷ بحرالانساب که جزء کتابهای رجال و انساب می‌باشد، آمده است که «حضرت امام موسای کاظم (علیه‌السّلام) را ۳۹ فرزند بود.
[۳] ابومخنف، لوط بن یحیی، بحر الانساب، ص۶۷.
نام برخی از این بزرگواران عبارت‌اند از:
حضرت علی بن موسی، عبدالله، حسن، جعفر، محمد، باقر و...» .
در صفحة ۷۱ همین کتاب آمده است: «که به روایت لوط بن یحیی خزاعی ـ علیه الرحمه ـ که در اخبار آورده‌اند چون مامون حضرت امام علی بن موسی الرضا (علیه‌السّلام) را از مدینه به طوس دعوت کرد و پیشوای خود ساخت، جمله فرزندان و فرزندزادگان حضرت امام موسی کاظم از بغداد رو به ولایت خراسان نهادند. اما اسماعیل، جعفر، ابراهیم و ابوالجواد با همه اولاد و اصحاب و خدم و حشم از بغداد روی به ولایت خراسان نهادند و چون به ساوجبلاغ رسیدند، دشمنان در عقب امام زادگان معصوم و مظلوم درآمدند و بسیار مجادله کردند و آخر الامر حسن بن امام موسی کاظم در به آن مکان شهید کردند و جراحت بسیار به بعضی از امام زادگان رسانیدند. «اما جعفر بن حضرت امام موسی کاظم (در اثر جراحات وارده) در توابع ورامین در محلی به نام سناردک شهید شدند».
[۴] ابومخنف، لوط بن یحیی، بحر الانساب، ص۷۱.

در کتاب ریاض الانساب صفحة ۱۵۸ آمده است که «علی و حسن و عبدالله و اسماعیل و جعفر بن موسی الکاظم با همة اولاد رو به ولایت خراسان نهادند و چون به ساوجبلاغ رسیدند، معاندین به ایشان تاختند. پس از محاربه آخرالامر حسن بن موسی الکاظم شهید شد و به بعضی از امام زادگان جراحت رسید. چون شب شد لاعلاج متفرق شدند و هر یک رو به طرفی نهادند...و اما جعفر بن موسی الکاظم نیز در توابع ورامین شهید شد و گویند از فرزندان موسی بن جعفر (علیه‌السّلام) درساوجبلاغ و اطراف آن یک صد نفر شهید شدند».
[۵] ابومخنف، لوط بن یحیی، ریاض الانساب، ص۱۵۸.


۲ - کرامات امامزاده جعفر



انسان‌های دردمند، حاجتمندان و به ویژه بیماران صعب العلاج پس از این که امیدشان از همه جا قطع می‌شود و همه درها را به روی خود بسته می‌بینند، ملجا و پناهی جز خداوند متعال نمی‌یابند و با ایمان راسخ و اعتقادات پاک به ذات لایزال و ائمه هدی و فرزندان و اصحابشان متوسل می‌گردند.
این انسانهای حاجتمند با بیان حوایج و نیازهای خود رحمت و عنایت خداوند رحمان را می‌طلبند و بدین وسیله به زندگی و حیات خود جان و امید تازه‌ای می‌بخشند.
حضرت امامزاده جعفر (علیه‌السّلام) نیز یکی از فرزندان ائمه اطهار است که انوار مرقد مطهر ایشان قرنهاست که بر پهنه ایران اسلامی می‌درخشد و امیدی است به هنگامی که دلهای معتقدین و دلسوختگان، از همه نا امید می‌گردد و مایه بسی افتخار و مباهات اهالی منطقه پیشوا و حومه است که خداوند متعال مدفن منورش را در این دیار قرار داده است.
عدد کرامات و فضایل ایشان را نمی‌توان بر شمرد. هر حاجتمندی را که به درگاه آن حضرت روی آورد نا امید نکرده و حاجت روا می‌فرماید.
معجزات و کرامات بسیاری از آن امام زاده واجب التعظیم در شفا یافتن بیماران نابینا، سرطانی و بیماران لاعلاج از معتمدین و شفا یافتگان مشاهده و نقل گردیده که همه آنها نمونه‌ای از انفاس قدسیه آن حضرت است که مشمول زوار حاجتمندش گردیده است.

۳ - معماری و هنرهای کاربردی بقعه



معماری و هنرهای کاربردی بقعه یک کلیات دارد و یک جزئیات که به شرح ذیل است:

۳.۱ - کلیات


بنای بقعه امامزاده جعفر در شمال شرقی شهر پیشوا بر دامنه تپه‌های طبیعی ساخته شده است و تقریباً بر‌اندام قدیم شهر مشرف می‌باشد و از سایر نقاط شهر نمایان است. بازار قدیمی پیشوا در ضلع غربی آن قرار دارد. به طور کلی مجموعه آستان مقدس امام زاده جعفر کانونی است برای شکل‌گیری سایر بافت‌های شهر، به همین لحاظ می‌توان اظهار داشت که شکل‌گیری بافت شهری از آن نقطه آغاز شده و توسعه یافته است. سیر تحول شکل‌گیری و ساخت مجموعه مذهبی آستان امامزاده جعفر به طور کلی در سه مرحله انجام گرفته است و به مرور زمان به شکل امروزی در آمده است.
مرحلة اول: شامل پلانی مربع شکل و مسقف با گنبد و محوطه باز مقابل، که از آن به عنوان محل تدفین اهالی شهر استفاده می‌شد.
مرحلة دوم: احداث ایوانی است که در زمان فتحعلی شاه قاجار در ضلع شرقی بقعه به بنا الحاق گردیده است.
مرحلة سوم: مربوط به فعالیت‌های عمرانی پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی است که در راستای طرح‌های توسعه‌ای و جامع تعدادی از اماکن و بناهای پیرامون آستان مقدس خریداری و به مجموعه اضافه گردید و در ضلع شرقی صحن یک سر در رفیع و زیبا با کاشی‌کاری و مناره‌های روی سردر ورودی جبهه شرقی و در طرفین آن در دو طبقه ساختمان و کتابخانه، دفتر امور اداری آستان مقدس، سرویس‌های بهداشتی و زائر سرا ساخته شده است.

۳.۲ - جزئیات


در بررسی جزئیات ساخت و سازه این بنا ضرورت دارد نخست اجزای آن را معرفی نماییم و سپس به توصیف تک تک این اجزا بپردازیم. اجزای مورد نظر عبارت‌اند از: درایگاه و سردر ورودی؛ فضاهای تدارکاتی، بهداشتی و کتابخانه؛ میانسرا (صحن)؛ ایوان شرقی؛ مسجد جنب بقعه؛ حرم.

۴ - موقوفات آستان



آستان مقدس امام زاده جعفر دارای رقبات موقوفه بسیاری است که توسط مرحوم شیخ جنید، وقف بر آستان مزبور گردیده و مساحت آن بالغ بر یک میلیون و ششصد و پانزده هزار متر مربع است. بخشی از موقوفات مزبور دارای کاربری تجاری شامل دکاکین واقع در بازار می‌باشد و کاربری بخشی دیگر نیز آموزشی، اداری، خدماتی و سالن ورزش است. علاوه بر رقبات ذکر شده، اراضی روستاهای کمال آباد، جمال آباد، سه درخت و سربالا و سه قطعه باغ متصل به یکدیگر به انضمام شش دانگ، سه رشته قنات معروف به پاچنار محمود آباد و قنات بزرگ حضرتی و سه رشته قنات دیگر به نام‌های ذوالقرنین، حسینا و سه درخت که در حال حاضر مخروبه هستند و نیز یک گنگ حقابه دائم از سیاه آب خاوه به انضمام حقابه مطابق معمول از رودخانه جاجرود که تماماً تحت شماره ۱۱۳ اصلی و شمارة ۱۷۷۲۵ اداره ثبت اسناد و املاک به ثبت رسیده است. (در پایان کتاب دست خط مرحوم حاج شیخ عباس قمی و مرحوم حاج شیخ احمد جنیدی که درباره سند این امامزاده از حضرت آیت‌الله مرعشی استفسار کردند آمده است.)
[۶] ملكي، محمد، برگرفته از كتاب سفيران رستگاري، ص ۳۵.


۵ - پانویس


 
۱. ابومخنف، لوط بن یحیی، کنز الانساب، ص۵۹.
۲. ابومخنف، لوط بن یحیی، کنز الانساب، ص۴.
۳. ابومخنف، لوط بن یحیی، بحر الانساب، ص۶۷.
۴. ابومخنف، لوط بن یحیی، بحر الانساب، ص۷۱.
۵. ابومخنف، لوط بن یحیی، ریاض الانساب، ص۱۵۸.
۶. ملكي، محمد، برگرفته از كتاب سفيران رستگاري، ص ۳۵.


۶ - منبع


سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «امامزاده جعفر بن موسی کاظم»، تاریخ بازیابی۹۵/۸/۱۰.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.